Beste mensen,
een licht stukje vandaag, bij wijze van voorschot op waarom een kortere werkweek toch een goed idee is, ook als je veel voldoening uit je werk haalt (en dus eigenlijk helemaal niet minder wilt werken).
Dit bezwaar komt vooral vanuit de (hogere) middenklasse, wiens leden steeds meer zijn gaan werken en steeds meer van hun identiteit en zelfwaarde zijn gaan ontlenen uit hun werk.
Er waren jaren waarin (…) ik lange dagen maakte – van acht uur ’s ochtends tot tien, elf uur ’s avonds - en niets anders deed dan lezen en schrijven, lezen en schrijven.
Het was een toewijding die me uitputte, maar die me ook trots maakte. Trotser in elk geval dan het afronden van een vak of het inleveren van een artikel, want voor ik het wist diende de volgende hoepel zich aan om doorheen te springen. (Lynn Berger, De Correspondent)
(Dit is een goed moment om dit klassieke bit van Chris Rock nog eens ter herinnering te roepen. )
Ik wil hier vanuit het perspectief van ‘goed leven’ een pleidooi voor de multidimensionele mens maken. Er is leven na het werk en hoe meer, hoe beter. (‘Goed werk’ is ook een belangrijke reden om de werkweek te verkorten, maar daar zullen we het weer een andere keer over hebben.)
Leven voor het werk. (Foto van Fabrizio Verrecchia op Unsplash.)
Ik citeer even uit een eerdere brief:
Met het goede leven bedoel ik in beginsel slechts dit:
Een leven waarin een mens zich kan ontplooien. De mens is een creatief wezen. Dingen tot stand brengen en vaardigheden vergroten brengen ons diepe bevrediging.
De mens is ook een sociaal wezen. Tijd voor en met onze dierbaren is essentieel voor geluk en gezondheid.
Ik wil dit niet te ver in de self-helpsferen trekken, dus ik wil het ook niet teveel over geluk gaan hebben, omdat goed leven breder is dan slechts ‘geluk’. Ik zal dus proberen het bij algemeen antropologische beschouwingen te houden, maar geheel eraan ontkomen zal niet lukken (is ook niet erg).
Om bij het tweede punt te beginnen: je zult het beroemde onderzoek van de universiteit Harvard kennen, waarin honderden mannen (en sinds nog maar kort ook vrouwen) uit een arm Bostons milieu en uit het Harvard milieu sinds 1938 worden gevolgd. Elke twee jaar worden ze op gezondheid en welbevinden onderzocht.
We leerden drie grote lessen over relaties. De eerste is dat sociale banden echt goed voor ons zijn, en dat eenzaamheid dodelijk is. Het blijkt dat mensen met meer sociale banden met familie, vrienden, een gemeenschap, gelukkiger zijn, fysiek gezonder, en dat ze langer leven dan mensen met minder banden.
Deze arme jongen uit Boston moet nog leren dat relaties het belangrijkst zijn in het leven.
We weten ook dat relaties door werk onder druk kunnen komen te staan, met name als financiële noodzaak het werk drijft. Ambities kan relaties ook onder druk zetten:
Just ask anyone who ignored the basics in his life (it’s almost always men) to pursue a goal….only to feel empty and hollow because the ‘trophy’ on the mantel came at too high a cost….For brief periods of time it’s okay if that balance is off, but do that for long, and everything falls apart; your motivation, your confidence, your small successes - and ultimately, your happiness.” (Jeff Haden, geciteerd in Forbes)
Robert Waldingen, van het Harvard onderzoek, haalt een enquête aan waaruit zou blijken dat rijk en/of beroemd worden de belangrijkste doelstellingen van jongeren zijn. Dat dat dus geen zinnig doel is, komt niet alleen omdat die ambitie meer kapot kan maken dan je lief is.
Succes najagen kan ook je eigen ontplooiing en creativiteit versmoren. ‘Succes’ komt namelijk meestal als je in één ding (of in een paar dingen) heel goed bent. Dat ding is dan het enige talent dat je ontwikkelt. Maar je bent veelzijdiger dan dat. Hoe meer kanten van jezelf je ontwikkelt, hoe ‘rijker’ je wordt, en – cruciaal – hoe meer kansen op vervulling en bevrediging je creëert.
Meervoudige creativiteit is dus deel van een goed leven.
(Er is bovendien reden om aan te nemen dat ons grootste creativiteit - en de flow state die erbij hoort – buiten het door geld beloonde werk zou kunnen plaatsvinden. Het is een leuk gedachtenexperiment om na te denken over hoeveel creativiteit we zouden kunnen ontsluiten door mensen vrije tijd te geven. Als een samenleving dat belangrijk vindt, heb je trouwens meteen ook een pleidooi voor inkomenszekerheid. Het is keer op keer aangetoond dat als gevolg van een gebrek daaraan het brein dichtslaat.)
We moeten dus minder hollen.
Je kunt naar deze foto (van Gilberto Parada) staren om wat te onthaasten, maar het zou eigenlijk geen levensstijlkeuze moeten zijn: we hebben een herijking nodig van wat het betekent om te hollen, hoe snel je je daarvoor moet bewegen. Stel je voor dat je met 25 uur per week al holt.
Ik ga ook ophouden met hollen, fijn weekend gewenst!
Marten